Dlaczego kawa jest kwaśna? O kwaśności i kwasowości

Zdarzyło Ci się kiedyś odstawić filiżankę po pierwszym łyku, ponieważ zaskoczyła Cię ostra, niemal cytrusowa nuta, której nie spodziewałeś się po porannej kawie? Dla jednych taka kwaśna kawa to wyrafinowany smak, dla innych – nieprzyjemna niespodzianka. Co jednak naprawdę oznacza „kwaśność” w kawie? Czy powinniśmy jej unikać, czy może wręcz przeciwnie – poszukiwać jej świadomie?

Wbrew powszechnym skojarzeniom wyczuwana w naparze „kwaskowatość” nie zawsze świadczy o jego złej jakości. Czasem stanowi znak charakterystyczny dla starannie uprawianych i obrabianych ziaren, które potrafią zachwycić bogactwem aromatów. Jak zatem rozróżnić niepożądany smak od pożądanej kwasowości kawy?

W tym artykule wyjaśnimy, czym różni się kwasowość od kwaśności, dlaczego niektóre kawy mają cytrusowy finisz, gdy inne smakują płasko, a także podpowiemy, jak zaparzyć kawę, która wyróżni się idealnie zbalansowanym smakiem. Dowiesz się również, która kawa jest kwaśna: arabica czy robusta, jak rozpoznać profil smakowy na opakowaniu i czy istnieje coś takiego jak kawa o niskiej kwasowości. Zaczynamy!

Spis treści:

• Kwaśna kawa czy kawa z kwasowością? Wyjaśniamy różnicę
• Skąd się bierze kwasowość w kawie? Od odmiany po sposób obróbki
• Czego właściwie doświadczamy, gdy mówimy „kwaśna kawa”?
• Jak zaparzyć kawę, żeby nie była kwaśna? Praktyczne porady

Kwaśna kawa czy kawa z kwasowością? Wyjaśniamy różnicę

Wielu kawoszy używa tych pojęć zamiennie, co często prowadzi do nieporozumień. Tymczasem kwaśna kawa to najczęściej efekt źle dobranej temperatury wody, zbyt krótkiego czasu ekstrakcji lub nieświeżych ziaren. Ma nieprzyjemny, gryzący smak – kwaśność jest tutaj wadą.

Natomiast kwasowość kawy stanowi zjawisko pożądane – to ta delikatna nuta porównywana do cytrusów, czerwonych owoców, a nawet białego wina. Dobrze wyważona kwasowość nadaje kawie złożoność, lekkość i wyjątkowy charakter.

Skąd się bierze kwasowość w kawie? Od odmiany po sposób obróbki

Na profil smakowy kawy wpływa mnóstwo czynników:

• odmiana ziaren – arabica ma naturalnie wyższą kwasowość niż robusta, co jednak nie znaczy, że każda arabica będzie kwaśna;
• region uprawy – ziarna z Ameryki Środkowej (np. kawa z Meksyku) są znane z cytrusowych nut i wyraźnej kwasowości, natomiast kawy z Brazylii są bardziej orzechowe i słodsze, w związku z czym często właśnie z tego regionu pochodzi kawa mało kwaśna;
• obróbka ziaren – metoda „washed” podkreśla kwasowość, metoda „natural” – słodycz;
• stopień palenia – jasno palone ziarna zachowują więcej naturalnej kwasowości, podczas gdy ciemno palone mają ją zredukowaną na rzecz goryczy.

Wszystko to sprawia, że oznaczenie kwasowości kawy na opakowaniu staje się coraz popularniejsze – ułatwia wybór ziaren odpowiadających naszym preferencjom smakowym.

Czego właściwie doświadczamy, gdy mówimy „kwaśna kawa”?

Wrażenie określane jako kwaśna kawa wynika przede wszystkim z niedoskonałości procesu parzenia – zbyt niska temperatura, krótka ekstrakcja lub zbyt grube mielenie skutkują brakiem równowagi między kwasowością, słodyczą i goryczką. W takich warunkach napar staje się nieprzyjemnie ostry, często przypominając niedojrzałe owoce. Przykładem bywa kwaśna kawa z ekspresu, zwłaszcza automatycznego, który – ustawiony nieprawidłowo – eksponuje jedynie kwaskowe nuty.

Na intensywność kwasowości wpływa również stopień palenia ziaren. Im jaśniejsze wypalenie, tym więcej naturalnych kwasów zachowuje się w kawie. Osoby preferujące łagodniejsze smaki powinny zwrócić uwagę na średnie lub ciemne palenie, gdzie kwasowość jest delikatnie zredukowana, a profil smakowy zyskuje głębię i kremową równowagę. Kawa ziarnista o niskiej kwasowości zwykle pochodzi z niższych upraw i bywa obrabiana metodami ograniczającymi fermentację.

Ponadto jeśli nie jesteś pewien, która kawa nie jest kwaśna, a na takiej Ci zależy, postaw na ziarniste mieszanki średnio palone, o opisanym profilu smakowym (np. „czekoladowy”, „orzechowy”, „karmelowy”).

Nie można też pominąć subiektywnego odbioru – dla jednych np. nuta moreli stanowi szczyt wyrafinowania, dla innych przypomina zepsuty sok. Właśnie dlatego warto testować różne ziarna i metody parzenia, aby znaleźć profil odpowiadający indywidualnym preferencjom. Zrozumienie, z czego wynika kwasowość kawy, pozwala czerpać większą przyjemność z każdej filiżanki – świadomie, a nie przypadkowo.

Jak zaparzyć kawę, żeby nie była kwaśna? Praktyczne porady

Oto kilka sposobów na to, jak zaparzyć kawę, która nie jest kwaśna, nawet jeśli ziarna mają wysoką kwasowość.

1. Zadbaj o odpowiednią temperaturę – między 91 a 96°C.
2. Wydłuż zaparzanie – nie spiesz się, daj ziarnom czas na uwolnienie całego smaku.
3. Zmień metodę parzenia – w niektórych przypadkach automatyczne ekspresy do kawy zapewniają lepszą powtarzalność niż ręczne metody. W ramach eksperymentu sięgnij też po inne urządzenia – np. klasyczne kawiarki, które dają intensywny, zbalansowany napar.

Świadoma degustacja kawy to podróż, która zaczyna się od ciekawości, a kończy na zrozumieniu. Czy kwaśna kawa to coś złego? Niekoniecznie – może być fascynującym doświadczeniem, jeśli wiemy, czego szukamy. Jednocześnie kawa o niskiej kwasowości okaże się ratunkiem dla tych, którzy pragną łagodnych, aksamitnych smaków bez zbędnej ostrości. Daj sobie szansę na odkrywanie – sięgnij po nowe ziarna, zmień metodę parzenia i otwórz się na różnorodność aromatów!