Indonezja to państwo zlokalizowane na wielu tysiącach drobnych wysepek na Oceanie Indyjskim i Spokojnym. Gospodarka tego kraju opiera się przede wszystkim na rolnictwie, w tym również na kawie. Jak zatem wygląda sytuacja kawowego biznesu w tamtych rejonach obfitujących w bujne lasy tropikalne, unikatową faunę, florę i wulkaniczne wzgórza otoczone licznymi polami ryżowymi?
Kawy ziarniste z Indonezji, które jako pierwsze powstały na terenie tegoż państwa, były owocem sadzonek kawowca przywiezionych w XVII wieku. Były to czasy, kiedy to kraj ten znajdował się pod władzą holenderską i stanowił kolonię Holandii w tej części świata. Już po niedługim czasie przekonano się, iż drzewka kawowca rosną i rozwijają się w świetnym tempie, wydając przy tym wysokiej jakości owoce. To sprawiło, że produkcja kawy nabrała tempa i kawa zaczęła stanowić produkcję na coraz większej liczbie wysepek. Główną odmianą uprawianą na tych terenach aż do połowy XIX wieku była Arabika, jednak z powodu szkodliwych grzybów i drobnoustrojów gatunek ten stał się niezwykle rzadko spotykanym w Indonezji. Dlatego też postanowiono, iż kawy ziarniste z Indonezji będą powstawać z upraw ziaren Robusty, która jest zdecydowanie bardziej odporna na choroby, zarazy i warunki klimatyczne. Mimo iż wciąż w tej części świata można spotkać plantacje Arabiki, to jednak Robusta stała się przeważającym gatunkiem uprawianym na tych ziemiach.
Kawy ziarniste z Indonezji to produkt, który zapewnia temu krajowi czwarte miejsce na świecie pod względem produkcji. Kawa jest uprawiana na licznych niewielkich plantacjach, które rozrzucone pomiędzy poszczególnymi wysepkami często są bardzo oddalone od siebie. Rolnicy radzą sobie sami, gdyż wsparcie rządowe jest niewielkie, mimo to smak tej kawy ceni sobie wielu jej zwolenników z całego świata. Kawa indonezyjska jest bowiem eksportowana do takich krajów, jak Stany Zjednoczone, Japonia, liczne państwa Europy Zachodniej, ale również Korea Południowa, Rosja, Chiny, Tajwan, czy Malezja. Warto również dodać, że aż 82 % uprawianych ziaren to Robusta uprawiana na wulkanicznym podłożu.
Początkowo uprawa kawy miała miejsce głównie na wyspie zwanej Jakarta. Później jednak rozprzestrzenianie się tej rośliny sprawiło, że zaczęły pojawiać się kolejne plantacje na Javie, Sulawesi, czy Sumatrze. To właśnie w tych regionach do dzisiaj znajdują się największe plantacje i stanowią o większości produkcji ziaren w Indonezji. Warto również wspomnieć o Bali, na którym także od niedawna zaczęły pojawiać się gospodarstwa kawy, które tak jak większość rolników zajmują się uprawą Robusty.
Kawa z Indonezji zawdzięcza swoje smaki i aromaty licznym odmianom ziaren, pośród których spotyka się zazwyczaj Arabikę i Robustę. W przypadku Arabiki najczęściej uprawiane to Caturra, Typica, Tim Tim, Catimor, czy Bourbon. Z kolei na wyspie Sulawesi można spotkać się z takimi ziarnami, jak Toraja, Celebes i Kalossi. Na wyspie Sumatrze na tamtejszych plantacjach posadzono drzewka Ankoli, Gayo Mountain, czy niezwykle cenionej za mocny smak i czekoladowo - karmelowe nuty Lintong.
Jawa jest jedną z indonezyjskich wysp, na której praktykuje się tak zwane leżakowanie kawy. Metoda ta opiera się na dużej dozie cierpliwości i troski o ziarna, które nie są od razu sprzedawane do palarni, lecz przechowywane w przewietrzanych pomieszczeniach, przesypywane z worka do worka nawet przez kolejne pięć lat. To sprawia, że kawa Jawa, a mianowicie jej ziarna nabierają brązowo - żółtego zabarwienia, a zaparzony napój jest pozbawiony kwasowości. Kawa Jawa jest zatem kojarzona ze zdecydowanym, mocnym smakiem, na który warto poczekać nawet kilka lat. Kawa Jawa powstaje w głównej mierze z wysokiej jakości Arabiki, choć obecnie częściej pod tą nazwą kryje się jej mieszanka z ziarnami Robusty.
W wielu krajach zajmujących się uprawą kawy najczęściej stosuje się dwie popularne metody obróbki, mianowicie suchą i mokrą. Wyjątkiem jest tutaj właśnie Indonezja, która postawiła na znacznie bardziej skomplikowaną i czasochłonną technikę, która jednak idealnie sprawdza się w przypadku tamtejszych plantacji i upraw. Mowa tutaj o procesie wet-hulled , który opiera się na cząstkowym suszeniu owoców, które następnie obiera się z wykorzystaniem maszyn. Tak przygotowane ziarna ponownie poddaje się suszeniu, tym razem długotrwałemu. W efekcie powstaje kawa z Indonezji, której ziarna charakteryzują się niebiesko - zielonym zabarwieniem. Jeśli natomiast chodzi o jej smak, można wyczuć ziołowo - tytoniowo - czekoladowe nuty i minimalną kwasowość.
Nie sposób nie wspomnieć o jednej z kaw, którą określa się mianem Kopi Luwak. Pochodzi ona właśnie z Indonezji i stanowi najdroższą na świecie kawę. Ze względu jednak na sposób uprawy, który polega na udziale w całym procesie zwierzęcia zwanego łaskunem, ta kawa indonezyjska jest niezwykle rzadka i na rynku można często spotkać się z jej podróbkami. Jak zatem uzyskuje się efekt w postaci tej cenionej, bardzo drogiej kawy? Kawowe wiśnie stanowią ogromny przysmak dla łaskunów, które z chęcią zajadają się tymi owocami. Podczas procesu trawienia w ich układzie pokarmowym strawiony zostaje jedynie miąższ otulający ziarno, które z kolei w sfermentowanej formie zostaje wydalone. Ziarna te są następnie czyszczone i poddawane standardowej obróbce, czego końcowym efektem jest kawa indonezyjska należąca do najdroższych na świecie.
Kawa indonezyjska to także kawy speciality, czyli te najwyższej jakości, regularnie poddawane testom i ocenom specjalistów. Tego typu kawy tworzą ziarna produkowane w szczególnych warunkach i ze starannie wyselekcjonowanych gatunków uprawianych na konkretnych glebach oraz w charakterystycznym mikroklimacie. Dzięki temu mogą powstawać kawy wyróżniające się unikalnym smakiem i zapachem. Mimo że kawy speciality odznaczają się specyficznym bukietem, nie należy ich jednak utożsamiać z gourment czy premium coffee, obie te nazwy są bowiem chwytem marketingowym, a tylko kawa speciality, mająca stosowne certyfikaty, może być zaliczana do grupy tych najlepszych.
Prócz już wcześniej wymienionej Kopi Luwak, do cenionych kaw tego rodzaju należą także Indonesia Mandheling, Aceh czy Toraja. Ziarna te zapewniają po zaparzeniu wyjątkowy smak kawy o zdecydowanym, charakterystycznym dla każdej odmiany profilu.
